W kościele w Niemodlinie w czasie prac konserwatorskich odkryto na ścianie najstarsze w Polsce epitafium naścienne. Po serii ostatnich odkryć niemodliński kościół staje się jednym z cenniejszych przykładów gotyckiego budownictwa na Opolszczyźnie.
"To rewelacyjne odkrycie na skalę Polski, które bardzo poszerza naszą wiedzę o historii i historii sztuki" – komentuje Elżbieta Molak, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Opolu.
Zdjęcia: Monika Zaremba, UM Niemodlin
Prace konserwatorskie w kościele Wniebowzięcia NMP w Niemodlinie są prowadzone od kilku lat. Konserwowane są między innymi średniowieczne malowidła w prezbiterium.
W kwietniu tego roku konserwatorzy zdemontowali część ołtarza na wschodniej ścianie prezbiterium. Pod tynkiem ukazał się napis łaciński.
"To epitafium, czyli napis ku czci zmarłego napisany wierszem" – mówi dr Jacek Witkowski z Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, który odczytał napis. – "Upamiętnia Ekharta, który był proboszczem i budowniczym kościoła w Niemodlinie i kanonikiem kolegiaty w Opolu. Zmarł 13 września 1314 roku. To najstarsze malowanie epitafium na terenie Polski."
Proboszcz Ekhart musiał być bardzo ważną osobistością, bowiem obok poświęcono mu jeszcze jedno epitafium namalowane w kształcie tarczy z jego imieniem i datą śmierci.
Obok odkryto drugie epitafium malowane, poświęcone pierwszemu kasztelanowi niemodlińskiemu Zyghardowi, który był rycerzem księcia Bolka I Opolskiego. Obaj zostali pochowani w krypcie pod ołtarzem.
Jak mówi dr Jacek Witkowski, te malowane epitafia to także ewenementy na skalę Polski. Podobne znane są dotychczas tylko z Małopolski, wykonywano je też na terenie Czech, Austrii i Moraw.
Na ścianie pod tynkiem odsłoniły się też dwa tzw. zacheusze – okrągłe malowidła przedstawiające popiersia apostołów, które wykonywano po konsekracji kościoła, w miejscach gdzie biskup wcierał w ścianę święte oleje. Stanowią na Górnym Śląsku najstarsze przykłady gotyckich malowideł.
- "To niezwykle rzadkie, ciekawe i cenne znaleziska" – komentuje dr Jacek Witowski.
Pod tynkiem kościoła odsłonięto także dwie wnęki w ścianie prezbiterium, które pierwotnie służyły do obrzędów liturgicznych w XIII wiecznej świątyni. Jedna była tabernakulum, do innej odkładano księgi mszalne.
Wszystkie odkryte pozostałości średniowiecznej świątyni są obecnie konserwowane. Po zabezpieczeniu zostaną odpowiednio wyeksponowane dla badaczy i zwiedzających.
Tekst: Krzysztof Strauchmann, NTO
Data publikacji: 08-07-2020 20:42
